Türk kültürüne göre çocuk hikaye kitaplarında illüstrasyon

Abstract

Bu araştırmada, Türk kültürüne göre çocuk hikaye kitaplarında illüstrasyon adı altında Türk kültürünü yansıyacak hikaye kitapları ve illüstrasyonların yapılması amaçlanmıştır.1.bölümde problemin tespiti yapıldı, Araştırmanın amacı, önemi ortaya konuldu. Araştırma Türk kültürüne göre incelendi. Hikâye kitaplarının çocuklar üzerinde etkisi ve 0-6 yaş grubu ilgisi saptanılmaya çalışıldı. Kitap sevgisi, Türk kültüründen Nasreddin Hoca karakteri üzerinde 7 çocuğa anket uygulandı ve analizleri yapıldı.2.Bölümde ise Kültür ve Türk kültürü nereden gelmiş tirle giriş yapıldı. Türk kültürü tarihi özellikleri, gelenek, görenek, örf adet, bayramlar, müzikten yemeğe kadar Türk kültürü üzerine tüm detaylara inildi. Türk kültürünün yaşadığı bağımsız Türk devletlerinden İslamiyet öncesi Türk devletlerine, en son Kurulan Türk cumhuriyeti hakkında bilgi verildi. Daha sonra Osmanlı sanatın başlaması yani Osmanlı minyatürden resme, Müteferrika matbaası ve matbaacılıktan devam edilerek Başlangıcından günümüze Türk illüstrasyon sanatının gelişimi ve Türkiye'de resimli çocuk kitapları evrimi ele alındı. Dünyada Resimli çocuk kitapları Evrimi ve Grafikerlerinin yaptığı çalışma ve hakkındaki bilgilere de yer verildikten sonra 3.bölüm çocuğa görelik kavramına göre yazılan 5-6 yaş çocuk edebiyatının bulunması gereken nitelikler saptanıp anlatıldı. Çocuğa görelik, yalınlık ve içtenlik, biçimsellik yalınlık, ölçüde yalınlık, düşüncede yalınlık, tiplemede yalınlık, Resimli kitapların çocuğa görelik kavramıyla ilgili kriterlerden, fiziki özelliklere kadar anlatıldı. Boyut, kâğıt cinsi, sayfa düzeni, yazım kuralları kitapta dikkat edilmesi gereken her türlü detay dikkate alınarak ayrıntılarıyla yazıldı. İllüstrasyon masal ilişkisi, illüstrasyon ve masal kitabı kavramı ilişkisi, Tasarımcı ilişkisine, tasarlamada tasarımcının yöntem arayışına kadar araştırıldı. İllüstrasyon, teknik, yazılım açısından hiçbir detay atlanmadı. Tüm teknikler tek tek anlatıldı. Dijital ortama geçiş, resimleme ve renklendirilmesi, vektörel çizim programından, vektörel ve bitmap grafiklere kadar dijital ortamda boyama yöntemine kadar anlatıldı. Aşamalar tek tek belirtildi. 4.Bölümde Türk kültürünü yansıtan en önemli karakterlerden biri olan Nasreddin Hoca ele alındı. Türk mirası olarak kabul edilen Nasreddin Hoca'nın unutulup unutulmadığı hakkında araştırma ve röportaj yapıldı.1.Bölümdeki Araştırmanın Türk kültürüne göre incelenmesi bölümünde 0-6 yaş çocuklarla anket düzenlendi. Nasreddin Hoca hakkında sorular soruldu. 4.Bölümün devamında ankette sorulan Nasreddin Hoca hakkında bilinmesi gereken bilgiler yer verildi. Nasreddin Hoca bize neler kattı sorusu cevaplandı. 5.Bölümde çalışmanın literatüre katkısı anlatıldı. Araştırmanın sonucunda; Çocuklar resimli kitaplarla etkileşimlerinde ilk olarak resimlerine bakarlar. Çocuk için çizilen resimlerin çocuğun zevkine hitap etmesi, çocuğun anlayacağı sadeliği içerirken çocuğun yorum yapmasına da imkân vermesi gerekir. Çocuk resimlerde gerçekliği bulurken, hayallerini de gerçekleştireceği bir dünya ister. Çocuğa görelik kavramını içinde barındıran bir resim sadeliği, renkleri, boyut ve derinliği içinde barındırmalı ve anlamlı olmalıdır. Çocuğun ilk ilgisini çeken resim olsa da hikâyenin içeriği çocuğu kitaba bağlayan asıl öğedir. Çocuk yaşadığı kültürü kitaplardaki bilgilerle karşılaştırmak ister. Çocuğun ilgisini çeken, çocuğa yol ve yöntem öğreten, çocukta merak ve hikâyeye karşı istek uyandıran hikâyeler çocuğun kitaba bağının artmasını ve yaşamını renklendirmesini sağlar. Çocuğun gelişimini bir bütün olduğunu ve çocuğun birçok uyarıcıya maruz kaldığını düşünürsek resimli kitaplar çocuk için bir pratik alanıdır. Resimli hikâye kitaplarının çocuğun gelişimine, sosyalleşmesine faydasının yanında küçük yaşlarda başlanan çocuk edebiyat Kitap ilişkisi çocuğun gelecek yaşamında kitap kültürünün oluşmasına da Zemin hazırlamış olur. Çocukta oluşan kitap kültürü çocuğu yorum yapan, düşünen, araştıran, yaratan ve tartışan bireyler haline getirir. Kısaca çocuğun doğumuyla beraber tanıştığı resimli kitaplar çocuğun başarılı bir yetişkinlik geçirmesine alt yapı oluşturur. Bu durum düşünülerek "Türk kültürüne göre çocuk hikaye kitaplarında illüstrasyon" adı verilen tez için Türk kültüründen Osmanlıya, Osmanlıdan Cumhuriyet tarihine kadar yapılan yapıtlar incelenmiş ve sanatçıların eserleri paylaşılmış bunun üzerine kültürümüzü yansıtan Nasreddin Hoca karakteri ele alınarak incelenmiş, anket yapılmış çıkan sonuçlar tablolaştırılmıştır. Yapılan röportajlarda Türk kültürünü örf ve adetlerini benimsetmek istemeyen hiçbir veliye ve çocuğa rastlanmamış, Türk kültürünün korunması desteklenmiştir. Son olarak Nasreddin Hoca bizlere neler kattı soruna ve Nasreddin Hoca hakkında tüm bilgiler verilmiştir. Sonuç olaraksa Bu araştırmada incelenen kitapların çocuğa görelik kavramına göre nitelikleri ortaya konmuş, nitelikli bir kitapta bulunması gereken, içinde çocuğa Eğitiminde Türk kültürünün de yansıtılmasını barındıran özellikleri de belirtilmiştir. Son bölümde Çalışmanın Literatüre katkısı anlatılarak sanatsal açıdan yorumlar yapılmıştır.