Bölme savunma mekanizması ile mod kavramı arasındaki ilişki : vaka üzerinden kavramların ele alınması

Abstract

Bu araştırmada şema mod ile bölme savunma mekanizması arasındaki ilişki incelenmiştir. Bu amaçla iki çalışma yürütülmüştür: Birinci çalışmada nicel veriler üzerinden bölme savunma mekanziması ve şema mod arasındaki ilişki araştırılmıştır. Araştırmanın nitel analiz kısmında ise vaka üzerinde bölme ile şema mod konuşma analizi ile incelenmesi yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini Elazığ ve Ankara illerinde farklı üniversitelerde öğrenim gören 537 üniversite öğrencisi oluşturmaktadır. Katılımcılara, gönüllülük esasına dayalı olarak, Demografik Bilgi Formu, Şema Mod ve Bölme Ölçeği tek bir batarya olarak dağıtılmıştır. Araştırma için İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünden etik kurulundan onay alınmıştır. Gerekli izinler alındıktan sonra, veri toplama araçları araştırmacı tarafından tek bir bataryaya dönüştürülmüş ve Elazığ ve Ankara ilinde farklı üniversitelere devam eden üniversite öğrencilerine uygulanmıştır. Analiz sonuçları incelendiğinde, bölme ile şema modları arasında düşük-orta düzeyde değişen anlamlı bir ilişkinin olduğu görülmektedir. Yapılan regresyon analiz sonuçları, çocuk şema modlarından dürtüsel çocuk mod ve kızgın çocuk mod değişkenlerinin katılımcıların bölme düzeylerini anlamlı düzeyde ve pozitif yönde yordadığını göstermiştir. Uyumsuz baş etme şema modları açısından bakıldığında bölmenin uyumlu teslimci mod, büyüklenmeci mod, kopuk-korungan mod ve kopuk kendini avutan mod tarafından pozitif yönde ve anlamlı düzeyde yordandığı bulunmuştur. Son olarak ise analiz sonuçları işlevsiz ebeveyn şema modlarından cezalandırıcı ebeveyn mod ve beklentili ebeveyn mod değişkenlerinin bölmeyi pozitif yönde ve anlamlı düzeyde yordadığı görülmüştür. Bu araştırma kapsamında ikinci aşamada yapılan konuşma analiz sonuçlarında ise eşe ilişkin tema, kök aile ilişkileri, arkadaş ilişkilerindeki tatminsizlik, terapistle olan ilişki olmak üzere dört ana temanın ön plana çıktığı görülmüştür. Araştırmadan elde edilen bulgular literatür çerçevesinde tartışılmış ve birtakım önerilerde bulunulmuştur.