İlkögretim dördüncü ve besinci sınıf ögrencilerinin algıladıkları ebeveyn kabul-red düzeyleri ile empatik eğilim düzeyleri arasındaki iliskinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada; ilköğretim dördüncü ve besinci sınıfa devam eden öğrencilerin algıladıkları ebeveyn kabul-red düzeyleri ile empatik eğilim düzeyleri arasındaki ilişki öğrencilerin cinsiyet, devam ettikleri okul, sınıf, kardeş sayıları, akademik başarıları, anne babanın öğrenim durumları, gelir düzeyleri değişkenlerine göre incelenmiştir. Araştırma grubunu 2011-2012 eğitim-öğretim yılında, İstanbul ili Avrupa Yakası Küçükçekmece ilçesindeki; Mustafa Kemal Paşa İlköğretim Okulu ve Sultan Murat İlkögretim Okuluna devam eden, her okuldan dördüncü ve beşinci sınıfların her birinden 250 kız, 243 erkek olmak üzere toplam 493 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada Kişisel Bilgi Formu, KA-S Empatik Eğilim Ölçeği (Kaya, Siyez, 2010) ve Çocuk/ Ergen Kabul- Red Ölçeği Kısa Form (Rohner, 2005) kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen verilerin analizi SPSS 14 programı ile yapılmıştır. Kullanılan teknikler ise; Mann Whitney U, Kruskall, Spearman Korelasyon analizi teknikleridir. Elde edilen sonuçlara göre; öğrencilerin empatik eğilim düzeylerinin cinsiyete göre anlamlı farklılaştığı görülmektedir. Kız öğrencilerin empatik eğilim düzeyleri erkek öğrencilerden daha yüksektir. Öğrencilerin empatik eğilim düzeylerinin dördüncü sınıflar lehine anlamlı farklılaştığı görülmektedir. Empatik eğilim düzeyi başarı değişkenine göre anlamlı farklılaşmaktadır. Ortalamaları dikkate alındığında pekiyi alan öğrencilerin empatik eğilim düzeyleri diğer notları alan öğrencilerden yüksektir. Öğrencilerin empatik eğilim düzeyi anne öğrenim durumuna göre anlamlı farklılık gösterirken baba öğrenim durumuna göre anlamlı farklılık göstermemektedir. Öğrencilerin ebeveyn kabul-red düzeyleri incelendiğinde; anne red düzeyi cinsiyete göre erkekler lehine farklılık gösterirken baba red düzeyi cinsiyete göre anlamlı bir farklılık göstermemektedir. Öğrencilerin anne red düzeyi sınıf değişkenine göre anlamlı farklılık göstermektedir. Ortalamalara göre; beşinci sınıf öğrencileri dördüncü sınıf öğrencilerinden daha fazla red algılamaktadır. Baba red düzeyi sınıfa göre anlamlı bir farklılık göstermemektedir. Anne ve baba red düzeyleri ile başarı değiskeni arasındaki farkın anlamlı olduğu görülmektedir. Sıra ortalamaları dikkate alındığında zayıf ve geçer not alan öğrencilerin diğer öğrencilerden daha fazla red algıladıkları görülmektedir. Öğrencilerin anne red düzeyleri ile öğrenim durumu anlamlı farklılaşmazken baba red düzeyi ile baba öğrenim durumu anlamlı farklılaşmaktadır. Son olarak da öğrencilerin empatik eğilim düzeyleri ile anne baba kabul-red düzeyleri ve alt boyutları arasında negatif yönde, orta düzeyde, anlamlı ilişkiler saptanmıştır. Ebeveynleri tarafından kabul edilen öğrencilerin empatik eğilim düzeylerinin yüksek olduğu görülmektedir. Empatik eğilim ve ebeveyn kabul-red ölçeği alt boyutları arasında da anlamlı ilişki olduğu tespit edilmiştir. Ebeveynin reddediciliği, ihmali, saldırgan davranışları yükselip ve annenin sıcak davranışları azaldıkça öğrencilerin empatik eğilimlerinin azaldığı görülmektedir.