Ortaokul öğrencilerinin algıladıkları anne-baba tutumlarının, benlik saygısı ve öğrenilmiş çaresizlik ile ilişkisi

Abstract

Çocukların gelişim sürecinde ilişki kurduğu kişilerin büyük bir önemi vardır. Anne-babalar, tutum ve davranışları ile çocuklarının en önemli rol modelleri ve bilgi kaynaklarıdır. Bu nedenle ebeveynlerin tutumları, davranışları ve kullandıkları yöntemler çocukların kişiliklerinin oluşmasında, olumlu sosyal ilişkiler kurmasında ve toplum içerisinde sağlıklı bir birey olarak yer almasında belirleyici bir husustur. Anne-baba tutumları çocukların kişilik gelişimleri çok boyutlu etkilemektedir. Çocukların birçok kişilik özelliği direk veya dolaylı olarak aile ilişkileri ve anne-baba tutumları ile ilişkilidir. Bu ilişki literatürde sıklıkla karşımıza çıkmaktadır. İncelenen araştırmalarda ebeveyn tutumlarının çocukların benlik saygıları ve öğrenilmiş çaresizlik düzeyleri ile önemli ilişkileri olduğu görülmektedir. Genel olarak, demokratik ebeveyn tutumlarıyla büyüyen çocukların benlik saygılarının yüksek, öğrenilmiş çaresizliklerinin düşük olduğu araştırmalarda görülmektedir. Araştırmanın evrenini İstanbul il sınırları içindeki tüm devlet ve özel okullar oluşturmaktadır. Örneklem grubunu altı okul oluşturmaktadır. Araştırma uygulaması 2012-2013 Eğitim-Öğretim yılın ikinci yarısında gerçekleştirilmiş ve 600?ü aşkın katılımcıya ulaşılmıştır. Araştırmada öğrencilerin algıladıkları anne-baba tutumları ile öğrencilerin benlik saygısı ve öğrenilmiş çaresizlik düzeyleri arasında önemli ilişkiler elde edilmiştir.