Dünya düğünden ibarettir: reality show bağlamında “Zuhal Topal’la sofrada” programı örneği

Abstract

Reality showlar, özellikle yerel platformlara yayılmış bir dizi sosyal alana nüfuz etme kabiliyeti ile öncelikle Hollanda’da ortaya çıkmış ve ardından dünya çapında geniş bir popülerliğe ulaşmıştır. Ayrıca bu tarz programlar gerçek durumlar içinde kalan gerçek insanların arasındaki ilişkileri, reyting amacıyla imal edilmiş performanslarla da bulanıklaştırmıştır. Bu gösterilerde bir vitrin oluşturulmuş, bu vitrine çıkan oyuncular da performanslarıyla sundukları dramaları izleyicilerin ev rahatlığında, oturma odalarına getirmek suretiyle buluşturmuştur. Bu çalışmada amaç izleyicilerin programa dair izleme motivasyonlarını ortaya koymak, sunucunun programdaki rolünü Goffman’ın Günlük Yaşamda Benliğin Sunumu kitabında belirttiği öncüllere bağlı kalarak değerlendirmek ve programdaki cinsiyet rollerine dair izleyici görüşlerini analiz etmektir. Çalışmada programı izleyen yedi kişi ile derinlemesine mülakat yöntemi kullanılmıştır. Görüşmeler sonucunda elde edilen bulgular ‘’izleme motivasyonu, mahremiyet, sunucu rolü, yarışmacı rolü ve cinsiyet rolleri’’ isimlendirmeleriyle beş başlıkta analiz edilmiştir. Buna göre, sunucunun sergilediği performans görüşmeciler nezdinde gerçek olarak algılanmakta, programda kadın temsili yemek ve ev işi yapma gibi formlar üzerinden anlatılmaktadır. Bu makale kapsamında kısıtlı biçimde çalışılan Reality Show formatı, gerçeklik ile kurguyu birbirinden ayırmanın zor olması yönüyle farklı programlar üzerinde ve daha geniş bir örneklem seçilerek daha detaylı biçimde araştırılmalıdır.