Leyla vü Mecnun ile Hüsn ü Aşk’ın karşılaştırılmalı olarak incelenmesi

Abstract

Leyla vü Mecnun ile Hüsn ü Aşk, klasik Türk şiirinin iki büyük temsilcisi olan şairlerinin isimleriyle özdeş, iki başyapıttır. Aralarında yaklaşık iki yüz yıllık zaman farkı olmakla birlikte, eserlerinin zenginniteliği Fuzuli ile Şeyh Galib?i birleştirir. Her ikisinde de aşkın konu edinildiği bu eserler anlatım biçimi bakımından birbirinden farklıdır: Leyla vü Mecnun?da anlatım sembolik; Hüsn ü Aşk?ta ise alegoriktir. Bu iki önemli eserin karşılaştırmalı olarak incelenmesi, aralarındaki münasebetin yanı sıra, daha önce dikkat edilmemiş bazı özelliklerinin ortaya konulması açısından da gereklidir. Leyla vü Mecnun ile Hüsn ü Aşk?ı üç temel unsuru esas alarak karşılaştırmak mümkündür. Bunlar olay, kişiler ve konudur. Eserlerin bütün olarak taşıdıkları özelliklerin de ayrıca göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Olayın, içerik ve episodlar; kahramanların ise eserlerde dile getirilen özellikleri itibariyle karşılaştırılması, ortak veya benzer özelliklerin azımsanamayacak kadar çok olduğu sonucunu ortaya çıkarmaktadır. İki eser arasındaki asıl benzerlik konudadır. Hüsn ü Aşk?ta ve Leyla vü Mecnun?da aşk, tasavvufî bir içerikle ele alınmış ve bu çerçevede vahdet-i vücud öğretisi dile getirilmiştir.